Dzisiejszy wpis zamieszczam żeby zwrócić Waszą uwagę na bardzo ważną rzecz jaką są znamiona na skórze głowy.
Dlaczego tak mało się o nich mówi?
Czy Ty drogi Czytelniku miałeś kiedykolwiek badane znamiona na skórze głowy?
Znamiona na skórze głowy
Znamiona na ciele człowieka to temat ważny ale często bagatelizowany. Choć widzimy je na co dzień rzadko kiedy zdarza się aby były one profilaktycznie badane przez dermatologa. Regularne badanie całej powierzchni ciała pod kątem nowotworów skóry w naszym kraju jest wręcz abstrakcją. To bardzo źle. Nie mając świadomości tego co ma się na ciele – a już w ogóle tego co jest na skórze głowy można sobie mocno zaszkodzić albo zareagować gdy jest już praktycznie za późno.
Mam nadzieję Drogi Czytelniku, że zapaliłam już czerwoną lampkę w Twojej głowie. To dobrze. Teraz pozwolę sobie zająć się ściśle skórą głowy bo przecież o niej jest ten blog.
Podział znamion ze względu na wygląd
Wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje zmian na skórze głowy (podział ze względu na cechy morfotyczne):
- płaskie
- guzowate
- barwnikowe
- bezbarwne
Podział znamion ze względu na charakter
- nierakowe
- wczesno-rakowe
- nowotwory łagodne
- nowotwory złośliwe
Znamię barwnikowe nierakowe
To najczęściej występujący rodzaj znamienia na skórze głowy. Pod mikrokamerą widoczny jest regularny kształt i zabarwienie (często ze względu na kolor i wzorzec podobny do plastra miodu nazywane jest przebarwieniem). Znamię barwnikowe może mieć mieszane lub jednorodne zabarwienie wokół mieszka włosowego. Odmianą jest znamię typu „zaćmienie słońca”, które charakteryzuje się mniejszym wybarwieniem zmiany w jej środkowej części niż na zewnątrz. Taki „pierścieniowy” typ zmiany można obserwować najczęściej u dzieci i młodzieży.
Wystające ponad powierzchnię skóry zmiany o różnej wielkości można spotkać często u osób dorosłych. Mogą to być np. brodawki, włókniaki jak również rogowacenia słoneczne czy znamiona błękitne.
Znamię błękitne
To szczególna odmiana zmiany barwnikowej mogąca występować na skórze głowy. Charakteryzuje się niebieskim, niebiesko-szarym, błękitnym lub niebiesko – czarnym zabarwieniem. Zmiana może być płaska lub wystająca ponad powierzchnię skóry – z nieregularnym, chropowatym kształtem.
Rodzaje znamion błękitnych:
- pospolite – najczęściej spotykane – średnica od 0,5 do 1 cm. Nie ulegają powiększeniu. Jeśli jednak istnieją obawy co do prawidłowej diagnozy najlepiej taką zmianę wyciąć i zbadać histopatologicznie.
- komórkowe – są większe mogą liczyć nawet do 3 cm. Zabarwienie najczęściej jest szaro- niebieskie lub czarno-niebieskie.
- złośliwe – występują rzadko, charakteryzują się rozrostem i guzowatą powierzchnią. Najczęstsza lokalizacja zmiany złośliwej to skóra głowy.
12 maja Światowy dzień walki z czerniakiem
Złoty standard wstępnej diagnostyki czerniaka to tzw. kryteria ABCDE
Kryteria ABCDE
A – asymetria – któryś z brzegów zmiany musi być kierunkowy, asymetryczny w stosunku do całej reszty.
B – brzeg- nierównomierny i posiadający zgrubienia.
C- kolor – niejednolity, niebiesko – czarny, czerwono czarny, brązowo – czarny.
D – rozmiar zmiany – jeśli zmiana na skórze głowy ma wielkość powyżej 6 mm – powinna być stale obserwowana.
E – ewolucja – szybkość powiększania się zmiany. Czerniak lubi się szybko rozwijać dlatego zmiana, która jest niepokojąca powinna być często obserwowana – nawet codziennie.
Czerniak na skórze głowy jest określany mianem „niewidzialnego zabójcy”, ponieważ jest trudny do wykrycia. Jego rokowania są gorsze niż takiej samej zmiany występującej na tułowiu. Ze względu na te dwie cechy kluczowym jest systematyczne sprawdzanie skóry głowy z zachowaniem czujności w przypadku wykrycia płaskich wykwitów o nieregularnym kształcie lub niebieskich guzków.
Z praktycznego punktu w przypadku wykrycia na głowie klienta niepokojącej zmiany trzeba dowiedzieć się z wywiadu czy nie jest to sztuczne zabarwienie pochodzące od farby, odsiwiacza, proszku koloryzującego lub kiepskiego jakościowo mikrowłókna.
Rak podstawnokomórkowy i kolczystokomórkowy
Tego typu zmiany mogą również pojawiać się na skórze głowy. Jak łatwo je przeoczyć i pomylić z trudno gojącą się raną? – Bardzo łatwo.
Jak często pojawiają się właśnie na skórze głowy u starszych mężczyzn z VII stopniem skali Ludwiga łysienia na tle androgenowym, których skóra wystawiona jest permanentnie na oddziaływanie promieni słonecznych ? – Bardzo często.
Czy ktoś zwraca na to uwagę? Mało kto.
Rak podstawnokomórkowy
To najczęściej występująca odmiana nowotworu skóry.
Powstaje po częstej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Występuje na skórze twarzy i głowy. Zazwyczaj to niewielkie owrzodzenie mogące do złudzenia przypominać przebarwienie z rozdrapanym, uszkodzonym brzegiem. Ogólnie jest to zmiana łagodna jednak odmiana bardziej agresywna, naciekająca i wrzodziejąca może nawracać – co utrudnia proces trwałego wyleczenia.
Rak kolczystokomórkowy
Drugi co do częstotliwości występowania nowotwór skóry. Co najbardziej istotne pod kątem rokowań ma tendencję do tworzenia przerzutów. Charakterystyka wyglądu to głównie wrzodziejąca zmiana ze strupem lub równie często wybujała brodawka.
W przypadku tych dwóch odmian decydującą diagnozę ustala się na podstawie badania histopatologicznego niepokojącej zmiany.
Kochani praca trychologa to nie tylko pielęgnacja – to także profilaktyka w różnym zakresie zarówno kondycji skóry, wzrostu włosów jak i profesjonalnej opieki zmian skórnych jakie nieświadomy klient może posiadać na skórze głowy.
Obydwie wyżej wymienione zmiany zostały zauważone po raz pierwszy w gabinecie trychologicznym. Pochodzą z archiwum mojej pracy.
Pierwsza – została zdiagnozowana przez dermatologa jako zmiana możliwa do rozwinięcia w czerniaka. Powstała szybko i jak widać w powiększeniu ma dwie barwy i nierówny brzeg.
Druga zmiana – zmiana została zdiagnozowana przez dermatologa jako rogowacenie posłoneczne. Zostawiona do obserwacji ze względu na brak owrzodzenia i powiększania się zmiany.
Bibliografia:
- „Atlas of trichoscopy” prof. Lidia Rudnicka
- https://www.zwrotnikraka.pl