Głównym zadaniem skóry jest stworzenie bariery między wnętrzem organizmu, a środowiskiem. Dziś chciałabym się jednak skupić na jej stosunkowo niedawno odkrytej funkcji. Jak wykazały badania naukowe skóra ma również właściwości gruczołu wydzielania wewnętrznego, w którym produkowane są hormony.
Produkcja hormonów
Narząd lub tkanka określona mianem stereoidogennej wykazuje zdolność przekształcania cholesterolu do hormonów w procesie stereoidogenezy. Do klasycznych tego typu narządów należą gonady żeńskie i męskie oraz nadnercza. Do nieklasycznych – skóra.
Badania ostatnich lat wyraźnie wskazują na fakt, że skóra ssaków, a najbardziej jednostka włosowo – łojowa może syntetyzować androgeny do form bardziej aktywnych biologicznie lub konwertować krążące już po organizmie słabe androgeny w ich mocniejsze formy np. DHT.
Wpływ androgenów na skórę:
- zwiększają narastanie komórek naskórka,
- wpływają na grubość skóry,
- zwiększają poziom kolagenu w skórze,
- testosteron wpływa na proliferację komórek gruczołów łojowych jak również pobudza podziały komórek brodawki włosa,
- DHT powoduje miniaturyzację mieszka włosowego w obrębie części hormonozależnej owłosionej skóry głowy.
W kolejnych badaniach wykazano, że komórki naskórka oraz komórki gruczołu łojowego mają zdolność do syntezy cholesterolu nie tylko do tworzenia bariery naskórkowej lub do produkcji łoju. Sebocyty i keratynocyty są również zdolne do tworzenia kortyzolu i DHEA, a co za tym idzie androstendionu i testosteronu również. W skórze stwierdzono również obecność 5-alfa-reduktazy – enzymu, który w sposób nieodwracalny zamienia testosteron w DHT.
Skóra jest także źródłem estrogenów. Mieszki włosowe ludzkiej skóry mają zdolność do konwersji estrogenów. Aktywność tą wykazują zarówno komórki brodawki włosa, jak również keratynocyty pochewki zewnętrznej korzenia włosa.
Do składników skóry, w których ma miejsce aromatyzacja androgenów do estrogenów należą tkanka podskórna z komórkami tłuszczowymi.
Wpływ estrogenów na skórę:
- wpływają na prawidłowość procesu proliferacji i keratynizacji naskórka,
- zwiększają zawartość kolagenu,
- pogrubiają włókna elastynowe,
- zwiększają zawartość glikozoaminoglikanów w skórze,
- wpływają na proces zatrzymania wody w naskórku,
- wpływają wydłużająco na fazę wzrostową włosa,
- regulują wydzielanie gruczołów łojowych i potowych,
- poprawiają ukrwienie skóry i gojenie się ran.
W komórkach skóry jest wiele receptorów, które wychwytują hormony produkowane przez inne narządy steroidogenne.
Poznanie właściwości steroidogennych komórek skóry wykazujących dużą aktywnośc enzymów szlaku stereidogenezy mogą ułatwić wyjaśnienie dlaczego zaburzenie funkcjonowania i fizjologii hormonów ma aż taki duży wpływ na stan skóry lub rosnących na niej włosów. Może ułatwić również wyjaśnienie etiologii niektórych schorzeń oraz ich skuteczne leczenie.